ค้นคว้าเพิ่มเติม 3

1. หลักการทั่วไปของการวิเคราะห์ภาระงานเพื่อกำหนดอัตราเพิ่มใหม่

                        โดยทั่วไปการกำหนดจำนวนตำแหน่งต่าง ๆ ภายในองค์กร ควรคำนึงถึงการกำหนดให้มีจำนวนที่เหมาะสมกับลักษณะหน้าที่ ความรับผิดชอบ และปริมาณงานของหน่วยงาน ในการวิเคราะห์จำนวนตำแหน่งจำเป็นที่เจ้าหน้าที่ที่มีหน้าที่รับผิดชอบในเรื่องนี้ จะต้องหาวิธีการมาใช้ในการวิเคราะห์ให้เหมาะสมกับลักษณะและประเภทของงาน ซึ่งวิธีการวิเคราะห์ตำแหน่งที่ใช้อยู่ในปัจจุบันมีอยู่หลายประการ แต่ก่อนที่จะพิจารณาวิเคราะห์จำนวนตำแหน่งในส่วนราชการใด คณะ/หน่วยงานใด จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องทราบรายละเอียดพื้นฐานในเรื่องดังต่อไปนี้ คือ

1.   หน้าที่ ความรับผิดชอบ วัตถุประสงค์ เป้าหมาย และวิธีการดำเนินงานของหน่วยงานที่จะกำหนดจำนวนตำแหน่งให้

2.   การจัดแบ่งหน่วยงานและอัตรากำลังให้หน่วยงานที่จะกำหนดตำแหน่ง โดยจำเป็นต้องทราบอัตรากำลังเจ้าหน้าที่ที่มีอยู่เดิมและที่จะกำหนดเพิ่มขึ้นใหม่

3.   เหตุผลและความจำเป็นที่จะต้องมีตำแหน่งเพิ่มขึ้นจากเดิม เช่น มีกฎหมายอะไรที่ให้อำนาจแก่ส่วนราชการนั้นเพิ่มขึ้น มีงานใหม่ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ตามมติคณะรัฐมนตรี ตามโครงการความช่วยเหลือจากต่างประเทศ หรือเป็นข้อผูกพันกับรัฐด้านใด หรือรองรับการดำเนินงานตามกลยุทธ์ที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ของมหาวิทยาลัยในด้านใด หรือตามนโยบายของมหาวิทยาลัย งานเดิมมีอะไรบ้าง ที่มีปริมาณงานเพิ่มขึ้นจนเกินกว่าอัตรากำลังเจ้าหน้าที่ที่มีอยู่เดิมจะปฏิบัติให้สำเร็จลุล่วงลงได้ เช่น การเพิ่มการรับนักศึกษาตามมติ ครม. หรือมีการเพิ่มหน่วยงานขึ้นมาใหม่ตามกฎระเบียบ กฎหมาย เพื่อขยายขอบเขตการปฏิบัติงาน เป็นต้น

4.   เกณฑ์การคำนวณจำนวนตำแหน่ง ซึ่งส่วนราชการได้กำหนดขึ้น โดยปกติส่วนราชการที่สังกัดทบวงมหาวิทยาลัยจะกำหนดจำนวนตำแหน่ง โดยอาศัยเกณฑ์ที่ทบวงมหาวิทยาลัยกำหนดขึ้น โดยการเปรียบเทียบกำลังคนที่มีอยู่เดิมกับภาระงานที่ต้องทำ โดยคำนวณมาตรฐานการทำงานให้ได้ว่า คน 1 คน ใน 1 วัน สามารถทำงานในตำแหน่งได้มากน้อยเพียงใด และภาระงานทั้งปีที่จะมีจำนวนเท่าใด เพื่อที่จะคำนวณว่าใน 1 ปี ใช้จำนวนคนเท่าใดต่อภาระงานนั้น และอัตรากำลังเจ้าหน้าที่ที่มีอยู่ในขณะนี้มีมากน้อยกว่าเกณฑ์ที่คำนวณไว้หรือไม่

5.   หน้าที่ความรับผิดชอบของตำแหน่งที่จะกำหนดขึ้นใหม่เป็นรายตำแหน่ง ควรทราบก่อนว่า การปฏิบัติงานของหน่วยงาน (Mission Oriented) นั้นเป็นอย่างไร มิใช่พิจารณาเฉพาะจากเจ้าหน้าที่ที่ควรปฏิบัติงานเท่านั้น (Function Oriented)

เมื่อทราบหลักการ รายละเอียดที่จำเป็นต้องใช้ประกอบการวิเคราะห์ก็พิจารณาวิเคราะห์ โดยใช้วิธีการที่เหมาะสมตามลักษณะ และประเภทของงานนั้น ๆ เพื่อกำหนดจำนวนตำแหน่งต่อไป

2. หลักเกณฑ์และวิธีการในการขอกำหนดอัตราเพิ่มใหม่

ก. พิจารณาจากภาระงาน : โดยมีเกณฑ์การวิเคราะห์ภาระงานเพื่อกำหนดอัตราเพิ่มใหม่ ดังนี้

1.      การวิเคราะห์ภาระงาน สายวิชาการ (สาย ก) ให้ใช้วิธีใดวิธีหนึ่ง ดังต่อไปนี้

1.1   การวิเคราะห์ภาระงาน ตามจำนวนนักศึกษาเต็มเวลา (FTES) โดยใช้เกณฑ์สัดส่วนจำนวนอาจารย์ : นักศึกษาเต็มเวลา (FTES) ตามหลักเกณฑ์ในการคำนวณค่าใช้จ่ายบุคลากรใหม่ สำหรับสถานบันการศึกษา สำนักงบประมาณ พ.ศ. 2545 ทั้งนี้ให้ทุกส่วนราชการจัดทำ

ภาระงานโดยวิธีนี้เป็นหลัก

*ภาระงานสอนภาคพิเศษ ไม่นำมาวิเคราะห์ เพื่อกำหนดอัตรากำลังพนักงานมหาวิทยาลัย เพราะจัดการเรียนการสอนนอกเวลาราชการและมีค่าตอบแทนพิเศษแล้ว

1.2   การวิเคราะห์ภาระงาน โดยใช้ชั่วโมงการทำงาน

1.2.1         งานสอน

1.2.2         งานบริการ

1.2.3         งานวิจัย

1.2.4         งานบริหาร

เฉพาะส่วนราชการที่มีภาระงานด้านการรักษาพยาบาล/งานบริการชุมชนที่ชัดเจนและมีปริมาณมาก เช่น คณะแพทยศาสตร์ และคณะทันตแพทยศาสตร์

2.      การวิเคราะห์ภาระงาน สายช่วยวิชาการและธุรการ (สาย ข,ค)

2.1   ใช้เกณฑ์ภาระงาน 35 ชั่วโมงทำการต่อสัปดาห์ โดยจัดทำภาระงานตามที่ปฏิบัติจริง

2.2   กรณี คณะ/หน่วยงาน จัดตั้งใหม่จะพิจารณาอัตราที่ยังไม่ได้รับการจัดสรรอัตรากำลังเต็มตามภาระงานที่มีอยู่ หรือที่คาดว่าจะมีตามแผนที่วางไว้ โดยจะพิจารณาในเกณฑ์ขั้นต่ำที่ส่วนราชการหนึ่ง ๆ ควรจะมี หรือรองรับภาระงานตามนโยบายของรัฐบาลและของมหาวิทยาลัย

2.3   กรณี คณะ/หน่วยงานเดิม จะพิจารณาอัตราที่ช่วยด้านการเรียนการสอนในห้องปฏิบัติการ ด้านการวิจัย โดยเฉพาะสาขาวิชาที่ขาดแคลนและหน่วยงานที่อัตรากำลังพื้นฐานไม่เพียงพอ และรองรับภาระงานที่เพิ่มขึ้นตามนโยบายของรัฐบาลและของมหาวิทยาลัย

ข. เหตุผลความจำเป็นอื่น ๆ เป็นกรณีพิเศษ

1.      ขาดแคลนเฉพาะสาขา, แขนงวิชา

2.      มีเครื่องมือ อุปกรณ์ ที่ได้รับเพิ่มขึ้น

3.      ขยายงานที่เห็นอย่างชัดเจน

4.      นโยบายของรัฐบาล นโยบายของมหาวิยาลัย

5.      ส่วนราชการใหม่ และยังมีอัตรากำลังไม่ครบในขั้นต่ำที่ควรมี

6.      รองรับการงานตามกลยุทธ์ที่สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ของมหาวิทยาลัยในด้านต่าง ๆ ฯลฯ

ค. ในการวิเคราะห์จะพิจารณาเฉพาะอัตราที่เป็นคุณวุฒิระดับปริญญาตรี หรือ สูงกว่าเท่านั้น